گزارش كمك وب؛
سلطان اطلاعات از چه راهی پول در می آورد
کمک وب: گوگل و فیسبوک در سطحی وسیع اطلاعات کاربران را جمع آوری می کنند. این پروسه جمع آوری هرچند از یک لحاظ وجهه قانونی دارد و قابل ردیابی است اما رسوایی هایی نیز برای آنها در بر داشته است.
به گزارش کمک وب به نقل از مهر، درآمد نجومی شرکتهای بزرگ فناوری و قدرت بی حد و حصر آنها در کنترل همه چیز از زندگی روزمره گرفته تا خط و ربط های سیاسی همه و همه در یک کلمه ساده خلاصه شده است؛ «داده». این که کاربری از کدام وبسایت بازدید می کند به کدام رستوران می رود یا چه پستی را لایک می کند شاید در وهله اول ارزش چندانی نداشته باشد اما در کنار هم قرار گرفتن این اطلاعات به شرکتهای فناوری کمک می نماید تا پروفایلی از مشتریان بسازند و برای مقاصد مختلف به کار گیرند.
در همین راستا هریک از این شرکت ها کوشش می کنند در جمع آوری اطلاعات گوی سبقت را از دیگری برباید. در این میان دو شرکت گوگل و فیس بوک اطلاعاتی بسیار وسیع تر از بقیه جمع آوری می کنند. در این میان فرآیند جمع آوری اطلاعات بی چالش نبوده و آنها بارها حقوق کاربران را نقض می کنند.
آنچه در این نوشتار می خوانید بخشی از اقداماتی است که شرکتهای گوگل و فیسبوک در راه جمع آوری اطلاعات از کاربران به کار می بندند و چالش هایی که در این راه به وجود آورده اند:
ارتقای سرویس بهانه گوگل برای جمع آوری اطلاعات
گوگل یکی از شرکتهای بزرگ فناوری است که اطلاعات زیادی از کاربران خود جمع آوری می کند. طبق اطلاعات وبسایت ریویو، گوگل در ۲۰۲۲ میلادی حدود ۴.۴ میلیارد کاربر داشته و به سادگی میتوان ادعا کرد که انبوهی از داده های این کاربران را به کنترل خود در می آورد. اگر فرد از محصولات این شرکت مانند جی میل، موتور جستجوی گوگل یا حتی موبایل اندروید استفاده نماید، شرکت داده های وی را به بهانه ارتقای سرویس جمع آوری می کند. با نگاهی به سیاست های حریم خصوصی این شرکت کاملاً واضح است که گوگل به چه اطلاعاتی دسترسی دارد.
این شرکت به نام، جنسیت، تاریخ تولید، شماره تماس خصوصی، آخرین کاوشهای وی، وبسایت هایی که کاربر از آنها بازدید کرده، چه زمان چراغ اتاق خوابش را روشن کرده، طی چند سال گذشته در چه اماکنی بوده، چه ورزش، چه نوع موسیقی، غذاها و نوشیدنی مورد علاقه وی، محل کار و زندگی وی دسترسی دارد.
از سوی دیگر از آنجا که یوتیوب هم به شرکت مادر گوگل (آلفابت) متعلق می باشد ویدئوهایی که فرد در یوتیوب مشاهده می کند و کاوشهای وی در این پلت فرم هم در اختیار این پلت فرم قرار دارد.
در کنار این موارد هربار کاربر با دستیار صوتی گوگل ارتباط برقرار کرده باشد، اطلاعات وی ثبت شده است.
چرا گوگل داده های کاربران را جمع آوری می کند؟
این شرکت از الگوریتم های مختلفی استفاده می نماید. هرچه فرد ویدیوهای آشپزی یا کلیپ های موسیقی بیشتری تماشا کند، نمونه های مشابه بیشتری برای تماشا به وی پیشنهاد می شود. هرچه فرد در رابطه با ساعت هوشمندی که تمایل دارد بخرد در فضای آنلاین جستجو کند، تبلیغات بیشتری در رابطه با ساعت هوشمند حتی در وبسایت های مختلف برای وی نشان داده می شود.
تمام این اطلاعات داده هایی در رابطه با کاربر به گوگل عرضه می کند. آنچه فرد دوست دارد، آنچه دوست ندارد و آنچه می خواهد بخرد. همینطور داده ها به گوگل کمک می نماید تبلیغات هدفمند عرضه کند، محتوای مرتبط پیشنهاد کند و به ساخت الگوریتم هایی ادامه دهد تا محتوای بیشتر و دقیق تری را در گذر زمان برای وی نمایش دهد.
گوگل تمایل دارد کاربران هرچه بیشتر از سرویس هایش استفاده نمایند تا به درآمد بیشتری برسد. ساندار پیچای در سال ۲۰۲۰ در یک سخنرانی اظهار داشت: گوگل هیچ وقت اطلاعات خصوصی کاربران را به طرف های ثالث نمی فروشد و کاربران خود می توانند تصمیم بگیرند از کدام اطلاعات آنها استفاده گردد. این در حالیست که گوگل با جمع آوری داده های خصوصی کاربران به منابع مالی دست می یابد. طبق اطلاعاتی که در ۲۰۲۰ میلادی انتشار یافته گوگل ۶۲ درصد اطلاعات مرورگرهای موبایل، ۶۹ درصد اطلاعات مرورگرهای دسک تاپ و ۷۱ درصد از سیستم های عامل موبایل در جهان را در اختیار دارد.
نظارت بر رفتار کاربران برای درآمدزایی
گوگل به دو شیوه از نظارت بر رفتار کاربران در فضای آنلاین درآمد زایی می کند. نخست این شرکت داده های به دست آمده را برای ساخت پروفایل هایی برای هر فرد با عنایت به دموگرافیک و علایق وی استفاده می نماید و در مرحله بعد به آگهی دهندگان اجازه می دهد افراد را برپایه آن خصوصیت ها ردیابی کنند. از طرفی گوگل داده ها را مستقیماً با تبلیغ کنندگان به اشتراک می گذارد و از آنها می خواهد برای آگهی های فردی مناقصه بدهند.
روش دوم درآمدزایی بیشتر شامل رفتارهایی است که مردم عادی آنرا «فروش داده ها» قلمداد می کنند. گوگل تقریبا در هر سطح از فرآیند پیچیده و خودکار جایگذاری تبلیغ طرف ثالث یا RTB دخالت دارد. همینطور گوگل بخش قابل توجهی از اکوسیستم RTB را در اختیار دارد. این شرکت در سال ۲۰۰۷ میلادی «دابل کلیک» را خرید که در آن زمان بزرگترین شبکه تبلیغ طرف ثالث در فضای وب بود. در سال ۲۰۰۹ میلادی هم «AdMob» را خرید که بزرگترین سرویس تبلیغ برای بازارنوپای اپلیکیشن موبایل بود. دابل کلیک که حالا در قسمت بازاریابی گول ادغام شده بیشتر از نیمی از بازار تبلیغات در وب را کنترل می کند و AdMob هم تابحال محبوب ترین پلت فرم supply side برای اپ های iOS و اندروید بوده است. علاوه بر این موارد گوگل به شیوه های غیر مستقیم مانند «کوکی ها» داده های کاربران را با شرکتهای تبلیغاتی به اشتراک می گذارد.
قراردادهای میان شرکتی برای تضمین سلطه گوگل بر داده های کاربران
استفاده گوگل از داده های کاربران به همین جا ختم نمی گردد. در سال ۲۰۲۰ میلادی رویترز در خبری فاش کرد فیسبوک و گوگل دو شرکت بزرگ تبلیغات آنلاین طی مجموعه ای از قراردادها قدرت خود بر بازار را به صورت غیرقانونی تثبیت کرده اند.
این دو شرکت در حوزه فروش تبلیغات آنلاین بشدت با یکدیگر رقابت می کنند و در کنار یکدیگر بیشتر از نیمی از بازار جهانی تبلیغات آنلاین را در اختیار دارند. آنها در سال ۲۰۱۸ میلادی توافقی انجام دادند که طبق آن مشتریان تبلیغات فیسبوک می توانستند مکان آگهی های خویش را در شبکه ناشران گوگل انتخاب کنند.
به عنوان مثال یک وبلاگ فروشنده کفش کتانی از نرم افزار گوگل برای فروش تبلیغات استفاده می نماید و در نهایت می تواند از راه یک خرده فروش کفش که تبلیغ در فیسبوک خریده به درآمدزایی برسد.
دلیل این همکاری آن بود که هر دو شرکت بتوانند سلطه خود بر بازار را حفظ کنند. اما گوگل به صورت علنی اعلام نکرد چنین قابلیت ویژه ای برای فیسبوک فعال کرده است. فیسبوک هم در مقابل توافق کرد تا از پشتیبانی شرکتهای نرم افزار رقیبی که ناشران آگهی برای کاهش قدرت گوگل بوجود آورده بودند، دست بکشد.
درب مخفی گوگل برای دسترسی دولت ها به داده های کاربران!
اما توافقنامه های گوگل با شرکتهای دیگر یک روی سکه است. در سال ۲۰۱۶ ویکی لیکس نامه های الکترونیکی میان وزارت امور خارجه آمریکا با شرکت آمریکایی گوگل منتشر نمود که نشان می داد این شرکت با واشنگتن برای سرنگونی بشار اسد رئیس جمهوری سوریه همکاری کرده است!
در سال ۲۰۱۶ ویکی لیکس نامه های الکترونیکی میان وزارت امور خارجه آمریکا با شرکت آمریکایی گوگل منتشر نمود که نشان می داد این شرکت با واشنگتن برای سرنگونی بشار اسد رئیس جمهوری سوریه همکاری کرده است
گرید کوهن، رئیس بخش طراحی گوگل و ازکارمندان سابق وزارت امور خارجه آمریکا در سال ۲۰۱۲ نامه ای به دفترهیلاری کلینتون وزیر امور خارجه وقت آمریکا نوشت و در آن در رابطه با طراحی سامانه ای اطلاع داده بود که تفکرات جدایی طلبانه مخالفان را تقویت و حمایت کند.
نامه حاکی از آن بود که گوگل به دنبال ایجاد سامانه ای است که به صورت علنی جدا شدن مناطق مختلف در سوریه و بخش های ساختار نظام را در دمشق مشخص نماید.
این اقدامی حائز اهمیت در زمینه تشویق جدایی بیشتر و افزایش اعتماد به نفس مخالفان سوری است.
کوهن پیشنهاد کرده بود این سامانه به رسانه های گروهی اعطا شود. در همین زمینه با عنایت به دشواری رسیدن اطلاعات به داخل سوریه شبکه الجزیره بعنوان اولین مالک این سامانه عمل کند و با بررسی اطلاعات به دست آمده آنرا برای سوریه بازپخش کند.
کوهن در خاتمه این نامه افزود، امیدوارم این مورد سری باقی بماند، اگر امکان اقدام های بیشتر وجود دارد پیش از آغاز و نشر مرا آگاه سازید، گمان دارم این سامانه می تواند اثری مهم بگذارد.
بررسی فعالیت پایگاه اینترنتی الجزیره نشان داد که سامانه مزبور روز سوم اوت ۲۰۱۲ شروع به کار کرد و مه ۲۰۱۳ میلادی یعنی ۸ ماه بعد از طراحی آن در اینترنت ظاهر شد.
دسترسی مقامات آمریکایی به جی میل گروه ویکی لیکس
ماجرای افشای اطلاعات و شنود اطلاعات شخصی افراد توسط دولت آمریکا امر چندان جدیدی محسوب نمی شود و بدون شک مواردی از نقاط اوج در این خصوص را میتوان ماجرای افشای اطلاعات سیاسی توسط ویکی لیکس و افشاگری های ادوارد اسنودن دانست. در آن زمان در حالیکه هنوز پرونده اسنودن بعنوان یک بحث بسیار داغ رسانه ای مطرح بود، خیلی از شرکت ها مدعی شدند که به هیچ عنوان با دولت آمریکا همکاری نخواهند کرد و اطلاعات محرمانه کاربران خویش را امن نگاه خواهند داشت. یکی از این شرکت ها گوگل بود که حالا مشخص شده این اظهارات فقط شعار بوده است چونکه مشخص شد در سال ۲۰۱۲ بدون هیچگونه مشکلی برای عرضه اطلاعات حساب کاربری ایمیل گروه ویکی لیکس در سیستم جی میل به سازمان اف بی آی اقدام نموده است. این امر به مفهوم همکاری مستقیم گوگل در نقض قوانین محافظت از اطلاعات شخصی به حساب می آید.
استفاده غیرقانونی از داده های بیومتریک کاربران
در سالجاری میلادی کن پکستون، دادستان کل ایالت تگزاس آمریکا فاش کرد گوگل بدون دریافت مجوز از کاربران خود با استفاده از روش های غیرقانونی، اطلاعات بیومتریک آنها را جمع آوری می کند. همین مساله سبب شد تا شکایتی ضد این شرکت فناوری مطرح شود. البته این اولین پرونده ای نیست که مقامات قضایی ایالت تگزاس به سبب نقض حریم خصوصی ضد شرکتهای بزرگ فناوری ثبت کرده اند. پیشتر هم موضوعات مشابهی توسط مقامات این ایالت به جریان افتاده بود. این مقام قضایی آمریکا اظهار داشته بود: شرکت گوگل میلیونها شناسه‌ی بیومتریک شامل مواردی از قبیل جزئیات چهره اهالی تگزاس را توسط برخی سرویسهای خود مانند Google Photos و Google Assistant به دست آورده است.
به گفته وی «این رفتار غیرمسئولانه‌ی شرکت گوگل دایره‌ی بسیار گسترده ای از داده ها را در برمی گیرد و اطلاعات بسیار حساسی نظیر شناسه های بیومتریک کاربران جمع آوری شده است.»
مقامات قضایی تگزاس در شکایت خود ضد گوگل به صورت مشخص قابلیت «گروه بندی تصاویر» در اپلیکیشن Google Photos را ناقض حریم خصوصی شهروندان این ایالت برشمرده اند. اپلیکیشن مذکور توان تجزیه‌ی و تحلیل دقیق چهره‌ی افراد حاضر در تصاویر را دارد و برمبنای حاضرین در تصاویر، گروه بندی تصاویر را مدیریت می کند.
دسترسی فیسبوک به ریز اطلاعات کاربران
فیس بوک یکی دیگر از شرکت هایی است که در سطح وسیع اطلاعات کاربران را جمع آوری می کند و تا حدی در این عرصه بدنام شده است. هرچند تعداد کاربران فیسبوک درحال کاهش است اما طبق اطلاعات انتشار یافته در ۲۰۱۹ میلادی، این پلت فرم ۲.۳۷ میلیارد کاربر فعال ماهانه با بیشتر از ۶۰ میلیارد دلار درآمد داشت البته در دوران پاندمی رقم درآمد این شرکت به عددی نجومی ارتقا یافت.
هر روز کاربران داده های جدیدی به اطلاعات فیسبوک اضافه می کند. به صورت دقیق تر هر ۶۰ ثانیه ۱۳۶ هزار عکس آپلود، ۵۱۰ هزار کامنت پست و ۲۹۳ هزار استاتوس آپدیت می شوند.
از آنجایی که فیسبوک یک شبکه اجتماعی است، انبوهی از داده های خصوصی کاربران را در اختیار دارد. این شبکه می داند افراد با چه گروه هایی ارتباط برقرار می کنند، در چه گروه هایی عضو هستند و حتی به پیام های خصوصی افراد دسترسی دارد. فیسبوک دقیقا می داند چه زمان فرد وارد حساب کاربری شده چه مدت زمان در اپ سپری کرده چه کامنت هایی نوشته یا چه پست هایی را به اشتراک می گذارند.
این شرکت نام، شماره تماس، اطلاعات پرداخت، آدرس ایمیل، ویدیوها و تصاویر ذخیره شده، متا داده عکس ها و فایل ها را جمع آوری می کند.
این شرکت انبوهی از اطلاعات خصوصی که فرد وارد می نماید را در اختیار دارد. علاوه بر آن با استفاده از شناسه های یگانه (Unique Identifiers)نیز اطلاعاتی مانند IP Adress را هم جمع آوری می کند.
اما ماجرا به همین جا ختم نمی گردد، فیسبوک فعالیتهای مختلف کاربران همچون شبکه ها و ارتباطات وی، پیام ها، محتوا، ویدیوهای تماشا شده، میزان مشاهده و واکنش با محتوا و تبلیغات خاص و همینطور افرادی که با آنها ارتباط برقرار می کند و محتوا به اشتراک می گذارد را هم رصد می کند.
در کنار این موارد اطلاعاتی که سنسورهای دستگاه جمع آوری می کنند هم توسط فیسبوک رصد می شود. بعنوان مثال فیسبوک با استفاده از سنسورهای دستگاه موقعیت مکانی کاربر را هم ردیابی می کند.
این شرکت مدعی است که با استفاده از داده های کاربران محصولات شخصی سازی شده برای کاربران فراهم می آورد و در کل تولیدات خویش را ارتقا می دهد. مانند پیشنهاد دادن گروههای مورد علاقه به کاربر، نشان دادن کسب و کارهای نزدیک موقعیت مکانی کاربر یا معرفی فرد. این موارد دقیقا مثال بارز تبلیغات بشدت هدفمند هستند. گاهی اوقات فرد نمی داند کنسرتی که به دنبال بلیط آن بوده چطور ناگهان در صفحه فیسبوک او ظاهر می شود!
تبلیغات هدفمند با تحلیل لایک های فیس بوک
فیس بوک علاوه بر ردیابی کاربران در وب با استفاده از کوکی های ردیاب، اگر کاربر با استفاده از اطلاعات فیسبوک و به صورت همزمان وارد وبسایت های دیگر شده باشد، این شبکه می تواند سایت های مورد بازدید وی را هم رصد کند.
یکی از جدید ترین سرمایه گذاری های فیسبوک در ارتباط با فناوری شناسایی چهره و قابلیت های ردیابی تصویر است. فیسبوک می تواند کاربران خویش را در سرتاسر اینترنت و حتی دیگر پروفایل های فیسبوک با استفاده از داده های تصویری که کاربر به اشتراک می گذارد، ردیابی کند.
همچنین تحقیقی جدید نشان داده بود که با عنایت به تحلیل لایک های کاربر در این شبکه اجتماعی می تواند صحت داده های فردی افراد را رصد کند. فعالیتهای محققان دانشگاه کمبریج و موسسات تحقیقات مایکروسافت نشان داده است این الگوها چگونه لایک های فیسبوک را به صورت خیلی دقیق بررسی و جنسیت، میزان رضایت فرد از زندگی، ثبات هوشی و احساسی، مذهب، مصرف الکل و مواد مخدر، وضعیت رابطه، سن، جنسیت، نژاد، دیدگاه های مذهبی و غیره را در می یابند.
در نگاه نخست اطلاعات مذکور چندان زیاد یا عجیب به نظر نمی رسد. اما با کمک داده هایی مانند این موارد فیسبوک می تواند دوستان کاربر را شناسایی کند، بداند ظاهر آنها چگونه است، چه کاری انجام می دهند، کاربران از چه چیزهایی خوششان می آید، چه مواردی را نمی پسندند و غیره. برخی محققان معتقدند فیسبوک به اندازه ای از کاربران داده جمع آوری کرده که حتی بهتر از یک درمانگر فرد را می شناسد!
از سوی دیگر این شرکت سرمایه گذاری وسیعی در جمع آوری، ذخیره و تحلیل داده ها می کند. این شرکت علاوه بر تحلیل داده ها، رفتارهای کاربر را هم تعیین می کند. این شرکت اطلاعات کاربران را با اجازه آنها و با شرط ناشناس ماندن به بازاریابان می فروشد که این امر چالش هایی دارد.
فیس بوک می تواند دوستان کاربر را شناسایی کند، بداند ظاهر آنها چگونه است، چه کاری انجام می دهند، کاربران از چه چیزهایی خوششان می آید، چه مواردی را نمی پسندند و غیره. برخی محققان معتقدند فیسبوک به اندازه ای از کاربران داده جمع آوری کرده که حتی بهتر از درمانگر فرد او را می شناسد! فیسبوک بخش اعظم درآمد خویش را از راه تبلیغات به دست می آورد و برای این منظور انبوهی از داده های کاربران را جمع آوری می کند و داده های جمع آوری شده را میتوان به سرعت برای مشخص کردن دموگرافی مشتریان و مشتریان احتمالی به کار برد. ازاین رو هرچند آگهی دهندگان به صورت دقیق نمی دانند چه کسی روی تبلیغ آنها کلیک کرده، متوجه می شوند بعنوان مثال یک کاربر خانم ۲۴ ساله که ساکن ایالت کالیفرنیا است تبلیغ را بررسی نموده است.
فیس بوک همینطور داده هایی برای محققان و کارشناسان و همینطور در صورت درخواست، برای نیروهای مجری قانون فراهم می آورد.
فیس بوک داده های کاربران را با دولت و شرکت ها سهیم می شود
البته عملکرد فیسبوک در زمینه جمع آوری و سواستفاده از داده های کاربران کمتر گوگل جنجالی نبوده است. یکی از مشهور ترین نمونه های آن در ارتباط با سال ۲۰۱۸ میلادی است. در آن زمان فاش شد فیسبوک فرایندهای حریم خصوصی را دور زده است. نشریه نیویورک تایمز در گزارشی از روش های این شرکت برای اشتراک گذاری داده های کاربران با شرکتهای دیگر همچون آمازون، اپل، مایکروسافت، نتفلیکس، اسپاتیفای و یاندکس منتشر نمود.
به عنوان مثال فیسبوک به محصولات شرکتهای دیگر این قابلیت را داده بود تا پیام های کاربران را بخوانند، نام ها، شماره تماس و فعالیت هایشان با دوستانشان را ببینند.
یکی دیگر از این موارد هم در سال ۲۰۱۹ میلادی فاش شد. در آن زمان نشریه بلومبرگ در گزارشی فاش کرد فیسبوک و پیامرسان واتس اپ (زیر مجموعه آن) باید دسترسی پلیس به داده های رمزگذاری شده کاربران را برای پلیس این کشور فراهم نمایند. این بخشی از توافقنامه ای میان انگلیس و آمریکا بود. این توافقنامه تمام رسانه های اجتماعی آمریکایی را هم در بر می گرفت. این پلت فرم ها ملزم هستند هنگام تحقیق در رابطه با جرائم جدید مانند تروریسم و پدوفیلیا اطلاعات کاربران را در اختیار پلیس قرار دهند.
رسوایی های فیس بوک؛ از انتخابات آمریکا با ترویج خشونت در میانمار
علاوه بر آنچه گفته شد شیوه کنترل داده ها در فیسبوک همیشه مورد انتقاد بوده است و رسوایی هایی در رابطه با فروش اطلاعات کاربران در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، ترویج خشونت در میانمار و شواهد دخالت روسیه در انتخابات آمریکا و چند باگ افشا کننده اطلاعات هم افشا شد.
این موارد اعتماد مردم به فیسبوک را کم کرد و در نتیجه خواهان برای وضع قوانین جدید و همینطور تغییراتی در مدیریت آن شدند. دخالت فیسبوک در حریم خصوصی کاربران و جمع آوری داده های آنان یک فرآیند تازه نیست. سی ان بی سی در گزارشی به تایم لاین و چالش های امنیت داده فیسبوک پرداخت. به نوشته این نشریه ۲ سال بعد از آنکه فیسبوک تاسیس شد با عرضه خصوصیت نیوزفید سبب خشم کاربران شد و یک سال بعد مجبور شد از کاربران عذرخواهی کند. هدف خصوصیت آن بود که افراد برای رصد تغییرات پروفایل دوستانشان مجبور نشوند به صفحه آنها بروند. در آن زمان فیسبوک ۸ میلیارد کاربر داشت و عده زیادی از آنها از این که زندگی شخصی شان در فید روزانه دوستانشان دیده می شد، خوشحال نبودند.
تخمین زده می شود حدود یک میلیون نفر به کمپین «معترضان به نیوز فید فیس بوک» پیوستند. آنها معتقد بودند این خصوصیت نفوذ زیادی دارد اما فیسبوک همچنان به فعالیت خود ادامه داد. هرچند این خشم فروکش کرد و نیوز فید بعنوان یکی از بخش های این شبکه اجتماعی به فعالیت خود ادامه داد، بعد از آن در سال ۲۰۰۷ میلادی مشخص شد فیسبوک به شرکت ها اجازه می دهد خریدهایی که کاربران در پلت فرم انجام می دهند را ردیابی کنند و به دوستان آنها اطلاع دهند. این فرآیند بیشتر اوقات بدون رضایت کاربر انجام می شد.
مارک زاکربرگ در آن زمان در یک نامه عذرخواهی، تصورات خود از این فرآیند را به نام «بیکون» را توضیح داد. در آن زمان فیسبوک مشغول مذاکره با کمیسیون فدرال تجارت در رابطه با حریم خصوصی و تبلیغات بود. این شرکت باردیگر در سال ۲۰۱۱ میلادی با ارزیابی های مستقل حفظ حریم خصوصی روبرو شد.
فیس بوک در همان سال توافقنامه ای برای تسویه تحقیقات کمیسیون فدرال تجارت انجام داد. این تحقیق در رابطه با آن انجام شده بود که شرکت تعهد خود برای حفظ حریم خصوصی را زیرپا گذاشته و اطلاعات خصوصی افراد را بدون اعلام به آنها به صورت علنی فاش کرده است.
رگولاتورها اعلام نمودند فیسبوک به اشتباه اعلام نموده بود اپ های طرف ثالث فقط به داده های لازم برای فعالیتشان دسترسی داشتند اما در واقع اپ ها تقریبا به تمام داده های کاربران دسترسی داشتند. ممکن بود اطلاعات کاربران فیسبوک که هیچگاه یک اپ طرف ثالث را احراز هویت نکرده بودند هم جمع آوری شود. فیسبوک همینطور به اشتراک گذاری اطلاعات کاربران با آگهی دهندگان متهم شد.
پس از آن فیسبوک در سال ۲۰۱۲ بدون اطلاع کاربران یک آزمایش روانشناختی را بر بستر پلت فرم آنلاین خود کلید زد. شرکت یاد شده، ۷۰۰ هزار نفر از کاربران این رسانه اجتماعی را برگزید تا به مدت یک هفته در مورد تاثیر محتوای مثبت و منفی اخبار بر احساسات افراد، تحقیق کند.
نتایج این آزمایش، سر انجام در سال ۲۰۱۴، با عنوان «شواهد تجربی سرایت عاطفی در مقیاس گسترده از راه شبکه های اجتماعی» منتشر گردید. هنگامی که کاربران از وجود چنین آزمایشی آگاه شدند، زاکربرگ و شرکت فیسبوک مورد انتقاد شدید قرار گرفتند و همین مساله سبب شد که شریل سندبرگ از مدیران ارشد این شرکت از نحوه ارتباط فیسبوک با این پژوهش، عذر خواهی کند.
در ژانویه ۲۰۱۸ میلادی این شرکت با نقض قوانین حریم خصوصی اتحادیه اروپا روبرو شد. این شرکت همینطور خویش را برای قوانین سختگیرانه تر در اتحادیه اروپا آماده می کرد که در آن زمان GDPR نام داشت. در فوریه ۲۰۱۸ میلادی دادگاهی در بلژیک به پلت فرم دستور داد از جمع آوری داده های خصوصی کاربران این کشور توسط در سایت های طرف ثالث خودداری کند. همینطور به شرکت دستور داده شد تمام داده های جمع آوری غیرقانونی را حذف کند.
ماجرای معروف کمبریج آنالایتیکا
اما مشهورترین نشتی اطلاعات کاربران فیسبوک به پرونده کمبریج آنالایتیکا و درز اطلاعات حساب خصوصی بیشتر از ۸۷ میلیون کاربر مربوط است. این اطلاعات از راه اپلیکیشنی جمع آوری شد که الکساندر کوگان و محقق داده و شرکت جمع آوری شده بودند. این برنامه شامل مجموعه ای از سوالات برای ایجاد پروفایل های روانشناختی کاربران و اطلاعات شخصی دوستان آنها از طریف پلت فرم اوپن گراف فیسبوک جمع آوری می کرد. این اپلیکیشن اطلاعات ۸۷ میلیون پروفایل فیسبوک را جمع آوری کرده بود. کمبریج آنالیتیکا از داده ها برای عرضه کمک های تحلیلی به کمپین های ریاست جمهوری تد کروز و دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۶ استفاده نمود.
کریستوفر وایلی کارمند سابق کمبریج آنالایتیکا اطلاعات در ارتباط با سو استفاده از داده ها در سال ۲۰۱۸ را در مصاحبه با نیویورک تایمز و گاردین فاش کرد. در پاسخ، فیسبوک به خاطر نقش خود در جمع آوری داده ها عذرخواهی نمود و مارک زاکربرگ، مدیر ارشد اجرایی پلت فرم در مقابل کنگره شهادت داد. در ژوئیه ۲۰۱۹، اعلام گردید که فیسبوک به سبب نقض حریم خصوصی، مقرر است ۵ میلیارد دلار توسط کمیسیون فدرال تجارت آمریکا جریمه شود.
در حقیقت جرم اصلی فیسبوک این بود که بعد از آگاه شدن از این کلاهبرداری به مدت دو سال کاربران خویش را از این مورد آگاه نمی کند و به اعتراف زاکربرگ «اشتباه کرده است که ادعای شرکت کمبریج آنالیتیکا در خصوص حذف دیتاها را پذیرفته است.»
دسترسی ۶۰ شرکت به داده های کاربران فیس بوک
نیویورک تایمز، مدت بسیار کوتاهی بعد از افشای ماجرای همکاری فیسبوک با مؤسسه کمبریج آنالیتیکا و عذرخواهی رسمی مارک زاکربرگ، بابت رسوایی مذکور، طی گزارشی افشا کرد که اطلاعات شخصی کاربران فیسبوک در سرتاسر جهان در طول سالیان متمادی در اختیار حدود ۶۰ شرکت فناوری قرار گرفته است که در بین آنها میتوان به فعالان حوزه فناوری مانند تولید کنندگان تلفن همراه اوپو، تی سی ال و شرکت تولید کننده قطعات کامپیوتری لنوو هم اشاره نمود.
با نفوذ فناوری به زندگی روزمره به نظر می آید پیشگیری از دسترسی شرکتهای بزرگ به داده های کاربران امری اجتناب ناپذیر باشد اما بعد از سال ها جولان شرکتها، حالا دولت های سراسر جهان کوشش می کنند با وضع قوانین مختلف این شرکت ها را مجبور به احترام به حریم خصوصی کاربران کنند این در حالیست که از طرفی دسترسی خود دولت ها به داده ها هم یک چالش دیگر است.
رسوایی های گوگل و فیسبوک نمونه هایی بارز از نقض حقوق کاربران و سودجویی از داده های کاربران با اهداف تجاری و سیاسی است و با عنایت به آنچه گفته شد به نظر می آید علاوه بر ضرورت قانونگذاری و وادار کردن شرکت ها به احترام به حریم خصوصی کاربران و قوانین کشورها، کاربران هم باید تا حد ممکن در رابطه با اطلاعاتی که در اختیار شرکت ها می گذارند با احتیاط عمل کنند و همینطور از نحوه تجارت این شرکتها با داده های شخصی شان آگاه باشند.
خبرگزاری مهر را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب